Flitslicht of ledlicht

Hallo abonnee,

Flitslicht of ledlicht, wat heeft de voorkeur?

Al jarenlang ben ik groot fan van flitslicht als lichtbron. Je kunt dingen mooi uitlichten, beweging bevriezen en/of er creatief helemaal mee uit je dak gaan. Maar de ontwikkelingen staan niet stil. Ledlampen worden steeds beter en de lichtopbrengst wordt steeds hoger. Dat geldt voor de zaklampen die ik gebruik tijdens het lightpainten, maar ook voor ledlampen die je in kunt zetten bij portretfotografie en andere shoots.

Dus trok ik in januari de stoute schoenen aan, ik bestelde de Forza 60B van Nanlite. Inclusief projector met hendels en gobo's. Waarom deze ledlamp van Nanlite? Omdat ik bij een collega gezien had dat de kleurechtheid van deze lampen super is. Wit is echt wit. En blijft dat ook gedurende de shoot. En de lichtopbrengst van deze kleine lamp (hij is niet groter dan mijn Godox AD200 reportagelitser) overtrof al mijn verwachtingen. Daarnaast wilde ik voor mijn creatieve uitspattingen graag een ledlamp waar ook een gobo-projector bij geleverd kon worden om foto's zoals onderstaand te kunnen maken.

De cijfers
Voor de techneuten onder jullie: als een ledlamp een CRI (Color Rendering Index) en TLCI ( = idem CRI maar dan speciaal getest voor camerasensoren) heeft van 90 of hoger, dan kun je ervan uitgaan dat de kleurweergave neutraal is. Hoe hoger deze CRI en TLCI-waarde, hoe minder kleurzweem dus. Van deze Forza 60B is de CRI/TLCI van 96/98.

En gebruik ik voor het lightpainten zaklampen van 1000 lumen, deze Forza 60B levert met reflector bijna 14.000 lumen. Al staat dat in de specificaties in lux omschreven..... Met een fresnellens ervoor die het licht bundelt is dat zelfs nog meer, bijna 24.000 lumen.

Wat is het verschil tussen lumen en lux?

Lumen is de hoeveelheid licht die een lichtbron uitstraalt. Lux houdt rekening met de oppervlakte waarover het licht verspreid wordt. Een lichtbron van 1000 lumen die 1 m² moet verlichten, verlicht die vierkante meter met 1000 lux. Dezelfde 1000 lumen, verspreid over 10 m² (dus op grotere afstand van dat oppervlak), verlicht die oppervlakte met slechts 100 lux.

Terug naar de praktijk
Tussen januari en mei gebruikte ik het continu licht van de Forza vooral in de studio en in het donker op bijvoorbeeld urbanlocaties. Vaak in combinatie met ledtubes die gekleurd licht geven zonder dat je hoeft te prutsen met kleurfilters, wel zo makkelijk!

Tijdens onze meivakantie mocht ik, in opdracht van de eigenaar, het vakantiehuis waar we verbleven fotograferen. Doel: het plaatsen van informatieve en representatieve foto's van het huis op verhuursite Micazu. Mooi moment om de ledlamp eens uit te proberen in ruimtes waar daglicht binnen valt!

Ik werd positief verrast door het gemak van een ledlamp. De lichtopbrengst was ruim voldoende en je ziet gelijk waar storende schaduwen achter bijvoorbeeld lampen vallen. Iets wat je bij reportageflitsers pas achteraf ziet. Ook bij de Godox AD200 flitser die een instellicht heeft, is dit instellicht niet helder genoeg om een ruimte te verlichten en dus te kunnen zien hoe het licht valt.

Het licht gelijk op de goede plek kunnen zetten om schaduwen en/of spiegelingen te voorkomen, scheelt heel veel tijd. Testfoto's maken is niet meer nodig.

Ook de hoeveelheid licht pas je al voor het maken van de foto aan. Je hoeft niet meer eerst een foto te maken om te zien of de sterkte van het licht aangepast moet worden, zoals dat bij flitsers natuurlijk wel het geval is. Tenzij je een lichtmeter gebruikt natuurlijk....

Hetzelfde geldt voor kleurtemperatuur van het licht, in een handomdraai maak je het licht warmer of kouder. Dat kan natuurlijk ook in de nabewerking, maar als je dat al ter plekke kunt doen scheelt dat weer tijd die je achter je beeldscherm door moet brengen.

Rozegeur en maneschijn?
Is er dan alleen maar positief nieuws te melden als het gaat om ledlampen versus flitsers? Het antwoord is nee, zeker niet. De Forza 60B en de Forza 150 zijn handzaam en geven veel licht. Maar wil je buiten op een zomerse dag over het zonlicht heen komen, dan heb je (letterlijk) zwaardere ledlampen nodig. Waar ook zwaardere hulpmiddelen bij horen. Dat vind ik niet praktisch. En dus kies ik voor shoots in de zon voor een handzame flitser. Flitsers winnen het nog altijd als het gaat om met compacte middelen heel veel licht kunnen leveren.

Ander nadeel van ledlampen is dat het voor modellen niet fijn is om in het felle licht te kijken. Wil je het licht dus vanuit je camerastandpunt laten komen, dan is het handiger om een flitser te gebruiken.

En natuurlijk kun je met ledlampen moeilijker de beweging van een onderwerp bevriezen. Bij een flitser is het simpel: je kunt in combinatie met een lange sluitertijd een korte flitsduur kiezen om zo bijvoorbeeld dansers, wielrenners, etc., scherp op de foto te krijgen. In mijn studio zetten cursisten de sluitertijd zelfs op bulb en gebruiken ze de flitspuls die ik geef om waterdruppels uit een uiteenspattende ballon scherp op de foto te krijgen terwijl de sluitertijd uiteindelijk 8 seconden bleek te zijn.

Bij ledlicht heb je deze mogelijkheid niet, dan moet je het hebben van een korte sluitertijd. In combinatie met misschien een groter diafragma en een hogere iso. En dan nog..... Een flitsduur van 1/40.000, zie dat maar eens met je sluitertijd te evenaren!

Kortom: voor mij is het geen kwestie van flitslicht OF ledlicht, maar flitslicht EN ledlicht. Buiten in de zon en voor het bevriezen van beweging zal ik een flitser blijven gebruiken. Binnen, of buiten in de avonduren, zal ik eerder de ledlamp erbij pakken.

Zelf ervaren?
Tijdens de workshop Flash & lightart op 1 oktober combineren we lightpainting met flitslicht. Wil je leren lightpainten en tegelijkertijd op een praktische en creatieve manier leren hoe je flitser werkt, dan is dit de ideale workshop voor jou.

Ook tijdens de workshop Paintsplash op 10 september gaan we aan de slag met flitsers. We gaan dan paintdrummen en op andere manieren kliederen met verf, waarbij we de spetters vastleggen met flitslicht.

Wil je leren werken met ledlampen? Dat kan dat tijdens de vernieuwde workshop Projectiefotografie op 19 november. Waar we in de studio figuren en afbeeldingen projecteren op modellen en/of achtergronden met behulp van ledlampen, gobo-projectoren en beamers. Natuurlijk werken we ook met DIY-lichtvormers en creëren we lijnen, driehoeken, vierkanten en cirkels van licht met de hendels op de Nanlite gobo-projector. Je leert allerlei creatieve technieken om foto's te maken die je nog niet eerder bedacht had ;-).

Wil je leren hoe je flitslicht combineert met ledlicht, dan is de workshop Geef kleur aan je foto's op 26 november iets voor jou. Waar we niet alleen in gaan op het soort licht, continu of flits of beide, maar ook op de kleur ervan. We behandelen kleurtheorie op een praktische manier. Waarom werken bepaalde kleurcombinaties wel, en andere niet.

Voor alle workshops geldt: we werken in kleine groepjes met maximaal 6 personen en vol = vol. Geef je dus snel op zodat je je favoriete workshop niet hoeft te missen.

Wil je eerst even proeven of de workshops van Stapfoto iets voor je zijn? Dat kan komend weekend tijdens de Fotofair waar ik een proeverij met verschillende creatieve fotografietechnieken geef. Een leuk dagje uit met je fotovrienden! De meeste workshops zitten vol inmiddels, maar op de zondagmiddag is nog plaats.

Ben je lid van de Nikon Club Nederland, dan heb je een mail in je mailbox gehad dat je 25% korting krijgt op het toegangsbewijs. Mooi meegenomen toch?

Extra voordeel: als je een workshop bij ons volgt op de Fotofair, krijg je op bovenstaande workshops 10% korting als je je bij ons in de tent inschrijft. Dat is nog eens leuk aan je vakantie beginnen!