Fotograferen met rook Fotograferen met rook geeft je foto's iets extra's. Je kunt het toepassen bij allerlei vormen van fotografie. Bij portretfoto's, bij productfoto's, of om het in het bos mistig te laten lijken bijvoorbeeld.

Waarmee maak je rook? Rook maken kan op verschillende manieren. Natuurlijk met een rookmachine in de studio. Of met de rookfakkels die je in voetbalstadions ziet (zag...). Of met de kleine rookpatronen die installateurs gebruiken om te testen of de aansluiting van een leiding dicht zit. En tegenwoordig ook met heel kleine, meeneembare, rookmachines op een accu. Alle methodes passeren hieronder de revue, inclusief de voor- en nadelen.

De rookmachine De 'ouderwetse' rookmachine is er grofweg in twee varianten: op waterbasis en op oliebasis. Ik adviseer je om een rookmachine op waterbasis te gebruiken. Bij rook op oliebasis wordt alles vet, inclusief je apparatuur..... Daarbij is rook op waterbasis niet schadelijk voor de gezondheid en geen probleem voor mensen met bijvoorbeeld astma.  Nadeel van rookmachines op waterbasis is dat ze tussendoor op moeten warmen. Daarom staan er bij mij in de studio twee van die machines. Als de een aan het opwarmen is, kan ik door met de ander.  Rookmachines geven 'wolken' rook. Wil je geen wolken maar mist, loop dan even door de rook heen om hem te verspreiden, of gebruik een ventilator.  Rook komt altijd grotendeels achter het model. Het is mooi als het (gekleurde) licht ook van achteren komt. Soms is dat genoeg, dan krijg je een silhouet (zie de foto hieronder). Soms verlicht je ook het model. Let er dan op dat er aan de voorkant alleen wat rook bij de benen/voeten van het  model aanwezig is, zodat het licht niet tegen de rook aan schijnt en die overbelicht raakt.

De rookfakkel Een rookfakkel geeft in heel korte tijd veel rook. Dat is buiten heel fijn omdat rook daar meestal snel verwaait (check tevoren de windrichting!). Maar een rookfakkel is niet overal toegestaan, het wordt gezien als vuurwerk. Informeer evt. tevoren of je een rookfakkel mag gebruiken. En informeer ook mensen in de buurt, zodat ze geen brandalarm slaan als ze jouw rook zien ;-).  Denk met gekleurde rookfakkels om de kleding van het model, het bruidspaar, etc. Sommige kleuren geven vervelende vlekken! Eerst even uitproberen met de fakkel die je wilt gaan gebruiken dus. Sowieso is het handig om tevoren een testfoto te maken. Dat is ook wat je in onderstaande foto ziet. Het is een foto om uit te proberen of ik met een fakkel een sfeer van mist kan creeren. Ik sta zelf even model met een afstandsbedining voor de camera in mijn hand.   Let er ook op dat de fakkels heet worden. Dat kan brandwonden geven maar ook brand veroorzaken als jij of je model de fakkel van schrik van op de grond laten vallen. Zorg er dus altijd voor dat er een emmer water aanwezig is.  Als een model zelf de fakkel vasthoudt, zal ze veel bewegen. Gebruik dan een klein diafragma, zodat ze goed in het scherpstelvlak blijft.

Rookpatronen Installateurs gebruiken rookpatronen om te checken of je gasleiding goed dicht is. Maar die patronen kun je natuurlijk ook tijdens je fotografie gebruiken!  Ze geven veel minder rook dan rookmachines en fakkels, maar je kunt er een aantal bij elkaar zetten. Onderstaande foto is gemaakt met vier van deze kleine rookpatronen.

Kleine, draagbare rookmachine op accu Een kleine 'handheld' rookmachine geeft minder rook dan een rookpatroon. Maar je kunt door middel van de hulpmiddelen die er bij geleverd worden, de rook wel heel gericht op een bepaalde plaats krijgen. Zoals hieronder tussen een lamp (Pavotube) en het mannetje. Er zit standaard ook een tool bij voor een zogenaamd "dry ice" effect, mooi voor fotografen die etenswaren fotograferen.  De Lensgo rookmachine die ik hiervoor gebruik, werkt op een accu, en is dus makkelijk mee te nemen. Maar eerlijk is eerlijk, ik gebruik hem vooral binnen. Buiten is de rook zo snel weg dat het me nog niet gelukt is daar een geslaagde foto met deze rookmachine te maken. Zelfs niet bij windstil weer.  Nadeel is dat hij op olie werkt en dat je spullen dus vettig worden. Ik doe bijvoorbeeld mijn lampjes om die reden in een plastic zakje als ik met deze rookmachine werk.

Spuitbus met mist Als laatste mogelijkheid wil ik dan toch de spuitbussen met mist nog noemen. De "Atmosphere aerosol haze spray". Ook deze mist is redelijk snel weer vertrokken, maar blijft toch langer hangen dan de rook uit de kleine draagbare rookmachine.  Deze spuitbussen worden meestal gebruikt om mist te creeren in de studio, niet voor rook'wolken'.  Ook hiervoor geldt: het is een product op oliebasis. Voor onderstaande foto legde ik een flitser in het kistje. Die flitser verpak ik dan in een plastic zakje om schade aan mijn flitser te voorkomen.

Zelf eens uitproberen? Dat kan o.a. tijdens de workshop creatieve technieken op zaterdag 2 maart. Een te gekke workshop, waar we echt van alles uitproberen. Rook dus, maar ook bokeh, lightpainting, flare, gobo's, bewegend beeld combineren met stilstaand beeld, werken met kleurtjes, etc., etc. Het is echt een proeverij met creatieve technieken.  Maar natuurlijk werken we ook in de vakgroep met rook. De vakgroep is bedoeld voor mensen die een stapje verder willen. Die meer de diepte in willen, meer persoonlijke coaching, meer een eigen stijl ontwikkelen. Samen met een heel erg leuke groep mensen. Naast kennisdeling, samen oefenen en het bespreken van de gemaakte foto's is gezelligheid een heel belangrijk onderdeel van de bijeenkomsten!  In 2024 is het jaarthema "licht". Dat wil zeggen dat we aan de slag gaan met hard en zacht licht, met tegenlicht, met high key en low key, met het licht van de oude meesters, etc. Kijk hier voor het volledige programma.  Hieronder een foto van de helft van de vakgroep tijdens ons jaarlijkse weekend. Ieder jaar weer een fantastische happening! In 2014 gaan we in november samen naar Texel. Onderwerp zal dan de invloed van licht bij natuurfotografie zijn. En wat we verder ter plekke nog verzinnen ;-).

Nog op zoek naar een cadeau voor Sinterklaas of kerst? Kijk eens naar het aanbod van Stapfoto! Dat aanbod is zo divers dat er meestal wel iets passends tussen zit. En zo niet, dan is er altijd nog de mogelijkheid tot het volgen van een op maat gemaakte priveles!

Hopelijk tot ziens tijdens een van de cursussen of workshops in 2024. Of bij de vakgroep natuurlijk! Hartelijke groet,  Liesbeth van Asselt